- 下
- xià1. төмен, еңіс, ылди, асты, түбі, нашар, сапасыз, екінші, ендігі, келесі, келергі, алдағы, былайғы
下部 — төменгі жағы, астыңғы тарабы; екінші бөлімі, ендігі бөлімі, соңғы бөлімі
窗下 — терезе түбі, терезе асты
下风 — ық, ықтын, ықтасын
下星期 — ендігі апта, алдағы жұма, келесі жеті
下策 — нашар амал, келіссіз тәсіл
下流痞 — содыр, сұмпайы, сотанақ, жексұрын, сұмырай
2. еңкею, құдию, тұқыру, төмендеу, құлдау, құлдилау, еңістеу, ылдилау, нашарлау, құлдырау, құлау, жығылу, омақасу, түсу, қалу, қону, төгілу, жауу下狱 — абақтыға түсу, қапасқа қамалу
就留下他一人 — сол-ақ үйде қалсын
低下头 — тұқыру, еңкею
顺流而下 — ағынымен құлдау
下雨 — жауын жауу
下台 — тақтан түсу, мансаптан құлау, тұғырдан таю, түсу, құлау, омақасу
下马酒 — ерулік сусын, сорпа
3. бару, аралау, кету, жөнелу, тарту, қайту, босау, тарату, жіберу, жолдау, алу, шығару, шешу, сыю, беру, түсіру, жариялау, жеткізу, жолдау, тапсыру, жүктеу, міндеттеу下江南 — Яңцзының оңтүстігіне тарту
居高不下 — халық арасына бармау, ел ішін араламау; бағасы түспеу, қымбаттап алу, арзандамау, түспеу
下班 — жұмыстан қайту, қызметтен босау
下通知 — құлақтандыру жіберу, хабар беру
下任务 — міндет тапсыру, міндет жүктеу, міндет беру
下装 — ойын киімін шешу, киімін шешіп әлемшін жуу
把他的枪下了 — мылтығын алыңдар
容不下 — сыя қоймайды, сыймайды
下令 — бұйрық беру, жарлық түсіру, бұйыру
三号下,四号上 — үш нөмірлі қайтып төрт нөмірлі қосылады
下结论 — қорытынды шығару, тұжырым жасау, кесім айту
攻下 — басып алу, қаратып алу, тартып алу, алу, қарату
下岗 — жұмыстан қайту, жұмыстан босау
4. орнату, құру, салу, жасау, дайындау, әзірлеу, кірісу, бастау, қамдау, жұмсау打下基础 — негіз салу, негіз құру, таған қалау
准备下材料 — материал дайындау, нәрсе әзірлеу
定下计策 — саясат жасау, амал құру
下笔 — жазуға кірісу, сыза бастау
下决心 — байлау жасау, бел буу, тәуекел қылу, беку, бекіну
5. тарап, жақ, маңай, төңірек两下里都同意 — екі жағы да риза көрінеді
向四下一看 — төңірегіне көз тастап еді
6. себу, шашу, егу, сіңіру下种 — тұқым сіңіру, тұқым себу
7. жол беру, рұқсат ету, жол қою, рақайға келу, көну, илану, иілу, ығу下互不相 — бірін бірі көнер емес; екеуі шамалас, бәрі қарайлас
8. арқасында, нәтижесінде, қамқорлығында, құдіретінде培养之下 — баулуы арқасында
指导下 — өз жетекшілігі нәтижесінде
9. әлдебір істің, қимылдың тоқтамауын білдіреді念下去 — оқи бергейсің
10. 〔下子、下儿〕 рет, жол дүркін, мәртебе, қатар把轮子转两下子 — дөңгелекті бірер рет айналдырып жібер
摇了几下旗子 — қолындағы жалаушасын бірнеше мәртебе сермеп қалды
11. туу, табу, төлдеу, балалау, жұмыртқалау猫下小猫了 — мысық балалады
12. аз, шағын, азғантай, шақты, кем, олқы不下三百人 — үш жүз кісіден олқы емес-ау деймін
13. қабілет, білім, өнер, әуселе, құдірет他真有两下 — өнерлі кісі екен, пәле көрінеді
14. уақыт, кез, шақ, мезгіл, тұс节下 — мереке кезі, мейрам уақыты
15. ...да, ...де, ...та, ...те шылаулары міндетін атқарады在他的领导下 — соның басшылығында
汉哈简明辞典 (Қытайша-қазақша қысқаша сөзді). 2014.